ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΑΠΟ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Στην  Ελλάδα, όταν  ακούμε  την  λέξη  Χριστούγεννα, μας  έρχεται   στο  μυαλό  η  κλασσική  εικόνα  της  οικογένειας  δίπλα  στο  δέντρο, ντυμένη  στα  καλά  της, να  τρώει  γαλοπούλα, το  τζάκι  να  είναι  αναμμένο  και  η  Στην  Ελλάδα, όταν  ακούμε  την  λέξη  Χριστούγεννα, μας  έρχεται   στο  μυαλό  η  κλασσική  εικόνα  της  οικογένειας  δίπλα  στο  δέντρο, ντυμένη  στα  καλά  της, να  τρώει  γαλοπούλα, το  τζάκι  να  είναι  αναμμένο  και  η  νιφάδα  να  πέφτει  και  να  σκεπάζει  τα  πάντα  έξω. Όμως, σε  πολλές  χώρες  δεν  είναι  έτσι! Μπορεί  να  φανεί  περίεργο  στην  αρχή, αλλά  μερικές  φορές, τα  έθιμα  είναι  τελείως  διαφορετικά. Ας  δούμε  μερικά  παραδείγματα

Στην  Αυστραλία, ας  πούμε, λόγω  του  ότι  είναι  στο  νότιο  ημισφαίριο, ο  χειμώνας  τους  πέφτει  καλοκαίρι! Οπότε  αντί  για  ζεστά  ρούχα  και  γαλοπούλα  τα  Χριστούγεννα, βάζουν  μαγιό, πηγαίνουν  στην  παραλία, κάνουν  μπάνιο  και  ψήνουν  μπριζόλες  και  θαλασσινά  στην  άμμο! Τα  έθιμα  τους  είναι  ενδιαφέροντα  επίσης. Αντί  για  την  κλασσική  βασιλόπιτα, φτιάχνουν  ένα  είδος  πουτίγκας  φλαμπέ  που  μέσα  βάζουν  ένα  κέρμα  και  όποιος  το  βρει, θα  είναι  ο  τυχερός  της  χρονιάς. Το  κυνήγι  του  τυχερού  σκαθαριού  είναι  επίσης  διαδεδομένο. Υπάρχει  ένα  είδος  σκαθαριού  που  εμφανίζεται  κατά  την  περίοδο  των  γιορτών. Τα  παιδιά  βγαίνουν  προς  αναζήτησή  του  και  όποιος  το  βρει, είναι  ευνοημένος  από  τύχη. Στα  πάρκα  μαζεύεται  κόσμος  και  τραγουδάνε  τα  κάλαντα, κρατώντας  αναμμένα  κεριά.

 Στην  Κίνα  μόλις  το  1%  του  πληθυσμού  είναι  Χριστιανοί. Όμως , λόγω  της  επιρροής   του  δυτικού  κόσμου, τα  Χριστούγεννα  είναι  μέσα  στην  μακριά  λίστα  των  γιορτών  της  χώρας. Για  την  ακρίβεια, τα  Χριστούγεννα  είναι  στα  πλαίσια  του  Κινεζικού  Νέου  Έτους, τη  μεγαλύτερη  Κινεζική  γιορτή  του  χρόνου. Τα  μικρά  παιδιά  δεν  περιμένουν  τον  Αϊ  Βασίλη, αλλά  τον  Λαμ  Κουνγκ  Κουνγκ (=Καλός  Γεροπατέρας ) να  γεμίσει  τις  βαμβακερές  τους  κάλτσες. Αυτή  είναι  η  περίοδος  που  τα  μικρότερα  μέλη  της  οικογένειας  αγοράζουν  καινούργια  ρούχα, παιχνίδια  και  παρακολουθούν  φαντασμαγορικές  εκδηλώσεις  με  τους  γονείς  τους. Ένα  κύριο  μέρος  των  εορτασμών  είναι  η  Λατρεία  των  Προγόνων. Πορτρέτα  και  πίνακες  των  προγόνων  κρεμιούνται  στο  κεντρικό  δωμάτιο  του  σπιτιού  για  όλη  τη  διάρκεια  των  εορτασμών.

Στη  Μεγάλη  Βρετανία  από  τη  διακόσμηση  δε  λείπουν  ποτέ  οι  γιρλάντες , τα  Αλεξανδριανά (= λουλούδια) γύρω  από  το  τζάκι  και  μικρά  κλαδιά  γκι   που, κατά  το  έθιμο, όποιος  στέκεται  από  κάτω  τους  πρέπει  να  φιλήσει  ένα  αγαπημένο  πρόσωπο. Υπάρχει  επίσης  ένα  έθιμο  που  είναι  παραλλαγή  παλιάς  ειδωλολατρικής  τελετής. Στα  σπίτια  με  κήπο, αφού  σκοτεινιάσει, η  οικογένεια  κάνει  κύκλο  γύρω  από  το  γηραιότερο  δέντρο  και  όλοι  μαζί  τραγουδούν  τα  κάλαντα. Παλαιότερα  πυροβολούσαν  μέσα  στα  κλαριά  των  δέντρων  για  να  διώξουν  τα  κακά  πνεύματα  και  να  έχουν  καλή  σοδειά. Από  το  τραπέζι  τους  δε  λείπει  η  γεμιστή  γαλοπούλα, η  κρεατόπιτα  και  η  πουτίγκα  για  καλή  τύχη.   

Στη  Γερμανία  υπαίθρια  παζάρια  στήνονται  σε  κάθε  πόλη  από  την  πρώτη  Κυριακή  του  Δεκεμβρίου  και  τελειώνουν  την  Παραμονή  των  Χριστουγέννων. Ο  κάθε  πάγκος  έχει  γλυκά, στολίδια  και  γλυκό  κόκκινο  κρασί  με  μπαχαρικά. Οι  Γερμανοί  γιορτάζουν  στις  6  Δεκεμβρίου  τον  Άγιο  Νικόλαο, που  είναι  ίδιος  με  τον  δικό  μας  Αϊ  Βασίλη  ως  προς  τα  δώρα. Η  διακόσμηση  παίζει  πολύ  σημαντικό  ρόλο. Τα  παράθυρα  στολίζονται  με  λαμπιόνια  και  χριστουγεννιάτικες  φιγούρες, ενώ  όλη  η  οικογένεια  στολίζει  ένα  αληθινό  φυτεμένο  έλατο  με  λαμπάκια. Σε  όλα  τα  σχολεία  της  χώρας  οργανώνονται  σχολικές  παραστάσεις  και  ανταλλαγές  δώρων. Ευρέως  γνωστό  είναι  το  ημερολόγιο  με  τις  εκπλήξεις. Αυτό  το  ημερολόγιο  είναι  χωρισμένο  σε  24  μέρες. Κάθε  μέρα,  τα  παιδιά  ανοίγουν  το  παραθυράκι  που  αντιστοιχεί  στην  ημερομηνία  εκείνης  της  ημέρας,  από  την  πρώτη  Δεκεμβρίου  μέχρι  την  παραμονή  των  Χριστουγέννων. Κάθε  παραθυράκι  περιέχει  μια  έκπληξη, είτε  γλυκό  είτε  μικρά  στολίδια. Το  δέντρο  στολίζεται  την παραμονή  των  Χριστουγέννων. Το  μενού  περιλαμβάνει  ψητή  χήνα  ή  ακόμα  πέστροφα  και  κυπρίνο.
                                                                                                                                                                                        Στην  Ιταλία  τα  Χριστούγεννα  έχουν  τη  μεγαλύτερη  διάρκεια  από  τις  υπόλοιπες  χριστιανικές  χώρες. Ο  εορτασμός   ξεκινάει  από  τις  8  Δεκεμβρίου  και  τελειώνει  στις  6  Ιανουαρίου, ημέρα  των  Θεοφανείων. Τα  σπίτια  διακοσμούνται  με  Αλεξανδριανά, το  κλασσικό  χριστουγεννιάτικο  δέντρο  και  άλλα  πολύχρωμα  στολίδια. Στις   23  και  24  Δεκεμβρίου  νηστεύουν  και  ανήμερα  στις  25  τρώνε  ένα  πλούσιο  γεύμα. Μετά  το  γεύμα, τα  παιδιά  της  οικογένειας  απαγγέλουν  ποιήματα  με  μια  μικρή  χρηματική  ανταμοιβή. Ένα  σημαντικό  έθιμο  είναι  η  Φάτνη  της  Γεννήσεως. Από  την  αρχή  των  εορτασμών  τοποθετούνται  στη  φάτνη  όλα  τα  πρόσωπα  εκτός  από  το  Θείο  Βρέφος. Το  Βρέφος  τοποθετείται  τα  μεσάνυχτα  της   24ης  Δεκεμβρίου. Στις   6  Ιανουαρίου  έρχεται  στα  σπίτια  η  Μπεφάνα, η  φτωχή  μάγισσα. Τα  μικρά  παιδιά  αφήνουν  καρύδια  και  μπισκότα  για  να  φάει  και  αυτή  γεμίζει  τις  κάλτσες  τους  με  γλυκά  για  τα  καλά  παιδιά  και  κάρβουνο  για  τα  άτακτα.

Στην Ισπανία τα Χριστούγεννα είναι εξίσου σημαντικά. Ξεκινάνε με κλήρωση στις 22 Δεκεμβρίου. Τα σπίτια διακοσμούνται με κλαδιά από πεύκο, μπεζ και κόκκινα αλεξανδριανά και αναμμένα κεριά. Το τραπέζι περιλαμβάνει ισπανικές σπεσιαλιτέ. Αμέσως μετά το γεύμα, η οικογένεια πηγαίνει στην εκκλησία για την καθιερωμένη λειτουργία. Οι Ισπανοί πιστεύουν ότι ένας πετεινός, ο Misa de Gallo ανήγγειλε τη γέννηση του Χριστού. Στην  ΙΚω Στις   6 Ιανουαρίου  έρχεται  στα  σπίτια  η  Μπεφάνα, η  φτωχή  μάγισσα. Τα  μικρά  παιδιά  αφήνουν  καρύδια  και  μπισκότα  για  να  φάει  και  αυτή  γεμίζει  τις  κάλτσες  τους  με  γλυκά  για  τα  καλά  παιδιά  και  κάρβουνο  για  τα  άτακτα. Στην  Ισπανία  τα  Χριστούγεννα  είναι  εξίσου  σημαντικά. Ξεκινάνε  με  την  κλήρωση  στις  22  Δεκεμβρίου. Τα  σπίτια  διακοσμούνται  με  κλαδιά  από  πεύκο, μπεζ  και  κόκκινα  Αλεξανδριανά  και  αναμμένα  κεριά. Το  τραπέζι  περιλαμβάνει  ισπανικές  τοπικές  σπεσιαλιτέ. Αμέσως  μετά  το  γεύμα, η  οικογένεια  πηγαίνει  στην  εκκλησία  για  την  καθιερωμένη  λειτουργία. Οι  ισπανοί  πιστεύουν  ότι  ένας  πετεινός, Ο Μisa de Galo ανήγγειλε την γέννηση του Χριστού. Η εορταστική περίοδος τελειώνει στις 6 Ιανουαρίου όταν οι τρεις Μάγοι φέρνουν τα δώρα στα παιδιά.

Έρωτας και ποίηση

Πολλές τέχνες έχουν ασχοληθεί με τον έρωτα και την μαγεία του άλλα μόνο μία κατάφερε να την αποδώσει πλήρως, η ποίηση. Όπως και ο έρωτας έτσι και η ποίηση έχουν σκοπό να μιλήσουν στη ψυχή των ανθρώπων και είναι αδύνατο να κατανοηθούν από την ανθρώπινη λογική.

   Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να σας μεταφέρει μια μικρή ποσότητα από τη μαγεία του έρωτα που έγινε ποίηση. Ας ταξιδέψουμε μέσα στον κόσμο της ποίησης για να συναντηθούμε με  τα έργα κάποιων από τους μεγαλύτερους ποιητές, λοιπόν προσδεθείτε στις θέσεις σας γιατί το ταξίδι μας ξεκινάει .

   Πρώτη στάση είναι ο κόσμος του Κωνσταντίνου Καβάφη ενός ανθρώπου που εξύψωσε τον ποιητικό έρωτα, αλλά καλύτερα ας αφήσω τα ποιήματα του να σας ξεναγήσουν.

                                      ΕΠΕΣΤΡΕΦΕ   

                               Επέστρεφε συχνά και παίρνε με ,

                              αγαπημένη αίσθησις επέστρεφε και παίρνε με –

                              όταν ξυπνά του σώματος η μνήμη ,

                              κ’ επιθυμία παληά ξαναπαιρνά στο αίμα

                              όταν τα χείλη και το δέρμα ενθυμούνται,

                              κ’  αισθάνονται τα χέρια  σαν ν’  αγγίζουν πάλι.

                             

                              Επέστρεφε συχνά και παίρνε με την νύχτα,

                              όταν τα χείλη και το δέρμα ενθυμούνται ……..

                             

 

                                          ΟΤΑΝ ΔΙΕΓΕΙΡΟΝΤΑΙ

                

                                Προσπάθησε να τα φυλάξεις , ποιητή,

                                όσο κι αν είναι λίγα αυτά που σταματιούνται .

                                Του ερωτισμού σου τα οράματα ΄

                                Βαλ’ τα , μισοκρυμένα , μες τες φράσεις σου.

                                Προσπάθησε να τα κρατήσεις , ποιητή ,

                                όταν διεγείρονται μες το μυαλό σου

                                την νύχτα ή μες την λάμψι του μεσημεριού.

Έτσι είναι ο κόσμος του Καβάφη ένα πάντρεμα του σώματος και της ψυχής. Μια προσπάθεια εξευγένισης  του σαρκικού πόθου μέσω της γλαφυρότητας της ψυχής .

Ένας αιώνιος θρήνος για έναν έρωτα που έχει εγκαταλείψει τον ποιητή αναγκάζοντας τον να αναπολήσει της περασμένες του αγάπες για να καλύψει το κενό. 

   Επόμενη στάση ο κόσμος του Δημοτικού τραγουδιού ένας κόσμος απλός που μπορεί να κατανοηθεί ακόμα και από τον πιο απλό άνθρωπο. Ορίστε τι έχει να μας πει για την αγάπη .

                        Πίνω νερό, πάλε διψώ , τρώγω ,και δε μ’ ευφραίνει.

                        Και τα’ όνομα σου σαν το πω , εκείνο με χορταίνει .

               

                         Άγγελοι , καρτερείτε με κι’ άγιοι μου , μένετε με ,

                         Να πα να δω την αγαπώ κι’ ύστερα πάρετε με .

 

                         Πολλήν αγάπην μόδωκες , πουλί μου κι’ αγαπώ σε

                         Πολλή μέρα να σε θωρώ και πάλι αναζητώ σε.

 

                         Κι’ αν βουληθήτε , μάτια μου , να την απαρνηθήτε ,

                         Να δωσ’ ο Θεός κι’ η Παναγιά ομπρός μου να χυθήτε .

    Έτσι είναι το δημοτικό τραγούδι απλό και συνάμα τόσο περιεχτικό, καταφέρνει να αποδώσει το συναίσθημα της αγάπης με μόνο μέσο την ψυχή αφήνοντας το σώμα σε ένα υποδεέστερο ρόλο.

   Όμως η αγάπη εκτός από ένα πανέμορφο συναίσθημα έχει και συνέπιες. Δύσκολα μια πληγωμένη  από αγάπη καρδιά μπορεί να αναρρώσει και να ξεπεράσει τον πόνο της απογοήτευσης από ένα αγαπημένο πρόσωπο. Ο επόμενος κόσμος ,λοιπόν, είναι ένας κόσμος πληγωμένων καρδιών. Ξεναγός μας ο Αχ. Παράσχος .

 

                                    ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

 

Ω, να το άντρον των Νυμφών και να το μονοπάτι ,

όπου εκείνη μια φορά μαζί μου επαριπάτει .

Να το τρεχάμενο νερό που την εσταματούσε,

το δέντρο που την πρόσμενα και τόσο αγαπούσε .

Να κι’ η μεγάλη πασχαλιά και να το ρημοκλήσι

Που ήρχονταν την Παναγιά μ’ εμέ να προσκυνήση.

Όλα τα ίδια ! Φύλλα δυο δεν είναι αλλαγμένα

Και μόνον άλλαξ’ ο καιρός εκείνη και εμένα !....

Εδώ μου είπε << σ’ αγαπώ >> το άπιστον της στόμα

πέφτω , με δάκρυα φιλώ το άγιο τούτο χώμα .

Εκεί που λένε σ’ αγαπώ , ειν’ η μέρα αγία ,

ερημοκλήσι της καρδιάς π’ ηκούσθη λειτουργία .

Θαρρώ πως πάλι αγαπώ σαν έρχομαι εδώ πέρα

όμως εκείνη αν διαβή εδώ καμμιάν ημέρα,

θα κοκκινίση , θα ντραπή …..- Αυτή να κοκκινίση ;

Πόσες φορές θα πέρασε χωρίς να το νοήση !

    Έτσι αισθάνεται μια πληγωμένη καρδιά που, ρισκάροντας, έδωσε αγάπη χωρίς να πάρει αγάπη σε επιστροφή. Γιατί μην ξεχνάμε ότι η αγάπη είναι ένα ρίσκο , δίνεις την καρδιά σου σε κάποιον δίχως να ξέρεις τι θα σου δώσει ο άλλος σε επιστροφή .

     Επόμενος κόσμος είναι ο κόσμος του Άλεξ. Παπαδιαμάντη γεμάτος εικόνες μαγικές και ονειρικές. Ας παρακολουθήσουμε λοιπόν πως ο ποιητής περνάει μια νύχτα χωρίς μιαν αγάπη δίπλα του .

 

                                              ΝΥΧΤΑ ΒΑΣΑΝΟΥ

 

                                  Πότε, μάτια μου καημένα,

                                  θα κλειστεήτε στη σιγή,

                                  να χαρίσετε σ’ εμένα     

                                  ύπνο, ανάπαψη  πικρή;

                                  Αφουγκράσου ! πως τα’ αηδόνι

                                  λούφαξε στην ερημιά .             

                                  Άκουσ’ άκουσε τον γκιόνη ,

                                  Παύει να μοιρολογά …….

                                  Και τα αστέρια, μαραμένα

                                  λουλουδάκια του Θεού,

                                  σουόνται , πέφτουν ολοένα

                                  απ’ τον κάμπο του ουρανού .

                                  Και το πυροφάνι εχάθη ,

                                  κάπου στην έρμη ακρογιαλιά

                                  φέγγει του γιαλού τα βάθη

                                   κι’ αντιλάμπει στη στεριά.

                                   Κι’ η Λαλιώ που τα’ αγναντεύει

                                    με λαχτάρα η λυγερή ,

                                   σφάλισε το τζάμι φεύγει

                                   Αχ! Τι όνειρο θα ιδεί ……

                                   Μοναχός εγώ αγρυπνάω ,

                                   νυχτερεύω μοναχός

                                   λεημοσύνη σας ζητάω

                                   νύχτα, δόλι’ αγάπη, φως !

                                  Ναι , μα το ιερό σκοτάδι ,

                                  ναι , μα τα’ άστρο της αυγής ,

                                   ούτε ύπνος , για σημάδι ,

                                   στη γαλήνη αυτή της γης !

                                   Γίνε , νύχτα συντροφιά μου ,

                                   στη βαθειά , άπειρη σιγή

                                  έλα μες στην αγκαλιά μου ,

                                  δος μου ανάπαψη πικρή .

Ο Παπαδιαμάντης καταφέρνει να μας περάσει τον πόνο του μέσα από εικόνες με έναν ιδιαίτερα απαλό τρόπο. Το ποίημα αυτό μας περνάει το πρόβλημα του ποιητή μέσο ευχάριστων εικόνων και ενός απαλού ρυθμού χωρίς να μας βάζει σε μια κατάσταση συμπόνιας προς αυτόν.

  Επόμενη στάση ο κόσμος του Διον. Σολομού ένας κόσμος γεμάτος συναισθήματα και ιδεώδη. Ιδού ένα μικρό κομμάτι του κόσμου αυτού.

 

                                           ΤΟ ΌΝΕΙΡΟ

 

                       Άκου εν’ όνειρο ψυχή μου ,

                       και της ομορφιάς θεά

                       μου εφαινότουν όπως ήμουν

                        μετ’ εσέ μια νυχτιά .

 

                        Σ’ ένα ωραίο περιβολάκι

                        περπατούσαμε μαζί

                        όλα ελάμπανε τα’ αστέρια

                        και τα κύτταζες εσύ .

 

                        Εγώ στόλεα : πέστε , αστέρια ,

                          είν’ κανέν’ από τα’ εσάς

                         που να λάμπει από  ‘κει απάνου

                         σαν τα μάτια της κηράς ;

 

                         Πέστε αν είδατε ποτέ σας

                          σ’ άλλη τέτοια ωραία  μαλλιά ,

                         τέτοιο χέρι , τέτοιο πόδι ,

                          τέτοια αγγελική θωριά ;

 

                         Τέτοιο σώμα ωραίον οπ’ όποιος

                          το κυττάζει ευθής ρώτα :

                          Αν είν’ άγγελος εκείνος ,

                          πως δεν έχει τα φτερα;….

   Όλο το ποίημα είναι γεμάτο  λυρηκότιτα και συναίσθημα. Βασικά είναι ένας ύμνος προς την ομορφιά μιας κοπέλας. Είναι τόσο αισθητή η παρουσία του υμνητικού στοιχείου που κάνει το ποίημα να φτάνει σε επίπεδα δοξολογίας. Ο ποιητής δίνει περισσότερη βαρύτητα στη μουσικότητα της περιγραφής παρά στο συναίσθημα με αποτέλεσμα να υποσκιάζει το συναίσθημα.

    Επόμενη στάση ένας κόσμος μοναδικός, που δεν τον κατανοείς με την πρώτη με  ματιά αλλά  χρειάζεται μια ιδιαίτερη ανάγνωση, χρειάζεται να ανοίξεις προσωρινά τα μάτια της φαντασίας και να αφήσετε τον εαυτό σας να ταξιδεύσει στη μαγεία αυτού του κόσμου. Να ένα δείγμα του :

                                            ΑΡΝΗΣΗ

 

                                 Στο περιγιάλι το κρυφό

                                 κι άσπρο σαν περιστέρι

                                 διψάσαμε το μεσημέρι ,

                                μα το νερό γλυφό .

              

                                Πάνω στην άμμο την ξανθή

                                 γράψαμε τ’ όνομα της

                                 ωραία που φύσιξεν ο μπάτης

                                 και σβήστηκε η γραφή.

     

                                Με τι καρδιά, με τι πνοή ,

                                τι πόθους και τι πάθος

                                 πήραμε τη ζωή μας λάθος !

                                 κι αλλάξαμε ζωή.

                                

            

                       

    Τα λόγια περιττά τα συμπεράσματα δικά σας. Είναι , βλέπετε , από τα ποιήματα που δεν παίρνουν μόνο μία εξήγηση αλλά παίρνουν όλες τις εξηγήσεις που μπορείς να τους δώσεις.

     Κάπου εδώ τελειώνει το ταξίδι μας μη νομίζετε όμως ότι τα είδατε όλα διότι η ποίηση είναι όπως η θάλασσα απλώς ατελείωτη.

ONE STEP CLOSER

Μπορώ αν θέλετε να σας περιγράψω με κάθε λεπτομέρεια την περσινή σχολική χρονιά. Όλα. Τα πάντα. Τους συμμαθητές , τους καθηγητές , την τάξη , τις εκδρομές , τις τιμωρίες , τις πλάκες , το μάθημα , τους χορούς , την περιβαλλοντική. Τα θυμάμαι όλα και ξέρω πως δεν θα τα ξεχάσω ποτέ. Γιατί τα καλύτερα δεν τα ξεχνάς ποτέ. Και η 3η Γυμνασίου ήταν η καλύτερη.
Ευτυχώς για μένα το κατάλαβα νωρίς και φρόντισα να την απολαύσω όσο περισσότερο μπορούσα. Ήταν η πρώτη χρονιά που ευχόμουν να μην τελειώσει. Ήθελα κι άλλο απ’ αυτήν την ατμόσφαιρα της καρδιάς της εφηβείας . Αλλά τελείωσε – σιγά μη δεν τελείωνε.

Ήταν τότε που ξεκίνησε το καλοκαίρι. Ήλιος , θάλασσα , ζέστη , διακοπές. Και κάπου εκεί μέσα στις διακοπές , κάτω απ’ τον ήλιο , μέσα στη θάλασσα , με χτύπησε η ζέστη στο κεφάλι και κατάλαβα πως είχα μόλις τελειώσει το γυμνάσιο. Είχα τελειώσει το γυμνάσιο. Κι ας μου φαινόταν η πρώτη μου φορά εκεί σαν προχθές.

 

Γυμνάσιο. Άλλος μπαίνεις , άλλος βγαίνεις , πολλά ζεις , λίγα ξεχνάς. Βέβαια τώρα θα μου πείτε «Τώρα που πήγες  στο Λύκειο όλα απλά σου φαίνονται». Μα ακριβώς επειδή δεν είναι καθόλου απλά, και εσείς δεν μπορείτε να ξέρετε τι σας περιμένει, ακούστε μερικές συμβουλές από κάποια που κάποτε βρισκόταν στη θέση σας.

 

Πρωτάκια, είναι φυσικό να μην ξέρετε τι σας γίνεται και να μην έχετε ιδέα ακόμα τι είναι το Γυμνάσιο. Σας καταλαβαίνω , κι εγώ πρωτάκι είμαι. Έχετε μπροστά σας τρία υπέροχα χρόνια και είναι στο χέρι σας να τα κάνετε ακόμα καλύτερα. Μαζέψτε εμπειρίες , αναμνήσεις  (και καλές και κακές) ,  μάθετε όσα περισσότερα μπορείτε , χτίστε γερές βάσεις αλλά μην σκοτωθείτε στο διάβασμα και στα φροντιστήρια – υπάρχει το Λύκειο γι αυτό, – και προσέξτε.  Μέσα σε αυτά τα χρόνια θα αλλάξετε πολύ ,  πάρα πολύ.  Φροντίστε αυτή η αλλαγή να είναι προς το καλύτερο γιατί μάλλον θα σας ακολουθεί για πάντα.  Πάνω απ όλα όμως φροντίστε να το απολαύσετε με την ψυχή σας.

 

Σε σας της δευτέρας , κουράγιο. Διανύετε μια – κατά τη γνώμη μου πάντα – βαρετή και δύσκολη χρονιά. Τις λιγότερες αναμνήσεις που έχω απ ΄το Γυμνάσιο τις έχω απ τη Δευτέρα. Τίποτα δεν συμβαίνει παρά μόνο τα κλασσικά της μαθητικής ζωής. Οι περισσότεροι ίσως το ρίξετε στο διάβασμα,  αλλά μην ανησυχείτε,  – θα σα περάσει στην Τρίτη. Και επειδή δεν λέει να περάσει μια χρονιά έτσι χωρίς κάτι , οτιδήποτε , προσπαθήστε να την κάνετε ενδιαφέρουσα και να με διαψεύσετε  (και οι κοπάνες μετράνε). Αλλά με μέτρο, πολύ μέτρο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΕΙΑ

Στην εποχή της τεχνολογίας, πολλοί άνθρωποι, ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου, έχουν βασίσει την ζωή τους σ’ αυτήν, ή απλώς την χρησιμοποιούν για να κάνουν την ζωή τους πιο εύκολη.

Όπως είναι λογικό, οι έφηβοι έχουν προσαρμοστεί σ’ αυτόν τον τρόπο ζωής. Παρόλο που υπάρχουν αυτοί που χάνουν το μέτρο και εξαρτώνται απ’ αυτές τις μαγικές συσκευές, οι περισσότεροι δεν περνούν το όριο και απλώς κάνουν την ζωή τους καλύτερη με την χρήση της τεχνολογίας.

Η πιο χρησιμοποιημένη συσκευή είναι το κινητό τηλέφωνο. Οι έφηβοι από μικρή ηλικία μάλιστα, μαθαίνουν να εισάγουν τα κινητά τηλέφωνα στην ζωή τoυς, ως ένα μέσο επικοινωνίας, αλλά και ως παιχνιδομηχανή και mp3 player.


Η δεύτερη καλύτερη συσκευή για τους εφήβους είναι ο Η/Υ. Για τους εφήβους, αυτό το μηχάνημα, αν έχει πρόσβαση στο Ίντερνετ, γίνεται μέσο επικοινωνίας, διασκέδασης και ενημέρωσης. Πρώτον, οι έφηβοι συνωστίζονται στα chat-room, στo facebook, στο MSN,και στο twitter, και μιλάνε με τους φίλους τους, μαθαίνουν τι γίνεται στον κόσμο, και παίζουν παιχνίδια. Ύστερα, τα online games κυριαρχούν στις προτιμήσεις των αγοριών, οι οποίοι περνούν αρκετές ώρες την εβδομάδα παίζοντάς τα. Τέλος, το YouTube, που χρησιμοποιείται από δισεκατομμύρια  χρήστες, είναι μια ιστοσελίδα με video που προσφέρει κυριολεκτικά τα πάντα.

Τέλος , η τηλεόραση, ειδικά στις μικρότερες ηλικίες, είναι κομάτι αναπόσπαστο της  καθημερινότητας των ανθρώπων.  Όπως και ο Η/Υ, χρησιμοποιείται για την ενημέρωσή μας και την ψυχαγωγία μας.

Φυσικά, όπως έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι:¨ παν μέτρον άριστον¨. Πολλοί έφηβοι έχουν οδηγηθεί στο να κάνουν λάθος πράξεις, σε σημείο αυτοκτονίας, επηρεασμένοι από το Ίντερνετ. Το Ίντερνετ αν δεν είσαι προσεκτικός μπορεί να αποδειχτεί νε είναι ένας πολύ επικίνδυνος τόπος. Το διαδίκτυο είναι ένας τόπος όπου δεν μπορείς να δεις τα πρόσωπα με τα οποία έχεις επαφή, ούτε να ξέρεις τι είναι αλήθεια και τι όχι.  Γι’ αυτό ο οποιοσδήποτε μπορεί να εξαπατηθεί.

Επίσης, όσον αναφορά τα κινητά, εκπέμπουν τόση πολλή ραδιενέργεια, που θα μπορούσαν να ψήσουν ένα αυγό σε λίγη ώρα. Είναι λογικό λοιπόν, να κάνουν και το ίδιο στον εγκέφαλό μας ύστερα από πολύωρη χρήση. Και τέλος, η τηλεόραση είναι μια παθητική δραστηριότητα, δηλαδή δεν κάνεις τίποτα, και απλώς παρακολουθείς. Αυτό μπορεί να αποβλακώσει τον εγκέφαλο αδρανοποιώντας τα εγκεφαλικά κύτταρα.

Γενικώς, στην εποχή όπου η τεχνολογία έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, πρέπει να την χρησιμοποιούμε με τον σωστό τρόπο, και με μέτρο.

Η δύσκολη περίοδος της εφηβείας

Πολλές φορές οι γονείς λένε και σκέφτονται «τι να το έπιασε το παιδί μου, δεν καταλαβαίνω» και φυσικά δεν μπορούν να καταλάβουν τι είναι αυτό που «πιάνει» τα παιδιά, καθώς το καθένα τους βιώνει με τον δικό του τρόπο καθετί που του συμβαίνει στην ιδιαίτερη αυτή περίοδο της ζωής, που την λένε εφηβεία.

Πρόκειται για το τελευταίο αναπτυξιακό στάδιο, μια μεταβατική περίοδος από τον κόσμο της ανεμελιάς στην ενήλικη ζωή. Στο διάστημα των χρονών που διαρκεί η εφηβεία, οι αλλαγές που πραγματοποιούνται συμβαίνουν σε όλους τους τομείς της ανάπτυξης. Στο σωματικό, στο γνωστικό, στο συναισθηματικό και στον κοινωνικό τομέα. Τα πρώτα χρονιά δίνεται έμφαση στις σωματικές αλλαγές και το τέλος της εφηβείας αποτελείται από ψυχικό και κοινωνικό φαινόμενο. Το παιδί προσπαθεί να προσδιορίσει την ταυτότητα του και τον στόχο του. Είναι αναγκαίο να καταλάβουν οι γονείς το ποσό σημαντικό είναι για τα παιδιά η κατανόηση, η υπομονή, η υποστήριξη και η σωστή μεταξύ τους επικοινωνία.

Ο σωματικός τομέας έχει ραγδαίες αλλαγές, άλλες ορατές και άλλες όχι. Οι διαστάσεις του σώματος και οι γενετικές λειτουργίες του αλλάζουν σε πολύ γρήγορο ρυθμό. Το σίγουρο είναι ότι δεν πρέπει να κατηγορούμε τα παιδιά για τις αλλαγές αυτές. Το μόνο σίγουρο με αυτή την πράξη μας είναι ότι θα μειώσουμε την αυτοεκτίμηση   τους και θα τα αναστατώσουμε.

Ουσιώδη αλλαγή παρατηρούμε και σε όλα τα οργανικά συστήματα. Στο γεννητικό, αναπνευστικό, πεπτικό και νευρικό. Επίσης ορμονικές αλλαγές συμβάλλουν και αυτές στην βιωματική αλλαγή του εφήβου. Ο έφηβος παύει να έχει την παιδική μορφή, τα χαρακτηριστικά του φύλου διαμορφώνονται σίγα-σίγα και δημιουργείται το καινούργιο σώμα του αυριανό ενήλικα. Όμως για τον έφηβο πολλές φορές είναι δύσκολο να αποδεχτεί αυτές τις αλλαγές με αποτέλεσμα να βιώνει ψυχική ένταση. Η ψυχική αυτή ένταση πιθανό να συνοδεύεται από προσπάθεια απόκρυψης των αλλαγών και αρνητικά συναισθήματα.    

Οι αλλαγές στον γνωστικό τομέα έχουν να κάνουν με την συμπεριφορά , με τις αλλαγές στις συζητήσεις τους , με τις γνώσεις και με τις σκέψεις τους. Δηλαδή τώρα πια οι συζητήσεις τους δεν θα είναι γύρω από καθημερινά θέματα αλλά θα έχουν να κάνουν με πιο προσωπικά θέματα και πιο επιχειρηματικά.

Στον ψυχικό και κοινωνικό τομέα πρέπει να ξέρει ο έφηβος ποιες είναι οι ικανότητες τα πιστεύω  και ποιες οι αδυναμίες του ώστε να τα χειριστεί σωστά για την πραγματοποίηση των στόχων του. Ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρεται και αισθάνεται τα πράγματα αλλάζει συνεχώς από το ένα άκρο στο άλλο. Η προσπάθεια των παιδιών να αποδεχτούν τις αλλαγές που τους συμβαίνουν και να αποκτήσουν τη δική τους ταυτότητα έχει ως αποτέλεσμα στο συναισθηματικό τους κόσμο και τα κάνει συνήθως να έχουν κάποιες αντιδράσεις όπως , ότι ο έφηβος φοβάται και ανησυχεί για τη σωματική του εμφάνιση , είναι νευρικός και πολλές φορές εχθρικός απέναντι στους άλλους , δεν είναι σταθερός στις αποφάσεις του , έχει κριτική διάθεση απέναντι στους άλλους  και αμφισβητεί αυτούς φροντίζουν για το καλό του , διεκδικεί με κάθε τρόπο τα δικαιώματα του και νιώθει πως μόνο αυτοί που βιώνουν την ίδια κατάσταση μπορούν να τον καταλάβουν και για αυτό είναι στενά συνδεδεμένοι με τις παρέες ίδιων ηλικιών .

Δεν υπάρχει λόγος να ανησυχείτε για το παιδί σας . Η εφηβεία είναι μια δύσκολη περίοδος όσο κι αν εμείς νομίζουμε ότι επειδή είναι παιδιά προβλήματα θα έχουν . Βάλτε τον εαυτό σας στη θέση τους . Εσείς πρέπει να στηρίξετε το παιδί σας σε κάθε αναταραχή που βιώνει. Χρειάζεται υπομονή και διακριτικότητα στις κινήσεις σας ώστε να βοηθήσετε το παιδί στην προσπάθεια του «να ανακαλύψει τον εαυτό του».